کد مطلب:99084 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:392

گنجینه کتابخانه » معارف نهج البلاغه » نهج البلاغه »»» فهرست کتاب
دوره ی حضور











مقصود از دوران حضور، دورن حیات امامان معصوم علیهم السلام است. چنانكه گذشت، دوره ی رسول خدا را، باید دوره ی مشترك حدیث شیعه و اهل سنت قلمداد كرد. و پس از آن است كه هر كدام از این دو جریان فكری، دوره های اختصاصی خود را پیدا می كند.

پس از رحلت رسول خدا تا آغاز دوران غیبت كه سه قرن به درازا كشیده، دوران تشكیل هسته ی اولیه حدیث شیعه می باشد. شیخ حر عاملی مولف كتاب شریف وسائل الشیعه پس از آنكه، از تعدادی كتاب كه با واسطه از آنها حدیث نقل كرده نام می برد، می گوید: كتبی كه صدوق و شیخ طوسی و برخی دیگر از محدثان از آن

[صفحه 61]

حدیث نقل كرده اند و نام آنها بیان نشده، بیش از شش هزار و ششصد كتاب است:

و اما ما نقلوا منه- و لم یصرحوا باسمه- فكثیر جدا مذكور فی كتب الرجال، یزید علی سته آلاف و ستمائه كتاب علی ما ضبطناه.[1].

یكی از نویسندگان كه كتب رجال را تفحص كرده، تا 1695 كتاب در این دوره ثبت كرده و معتقد است سایر عناوین كتب، در منابع رجالی از قلم افتاده است وی آمار این دوره را چنین گزارش كرده است:

طبقه اول. اصحاب پیغمبر 5 نفر و جمعا 5 كتاب تصنیف كردند.

طبقه دوم. تابعین از اصحاب علی علیه السلام 15 نفر، 15 كتاب تصنیف كردند.

طبقه سوم. اصحاب امام مجتبی و سیدالشهداء علیهماالسلام 2 نفر، 51 كتاب تصنیف كردند.

طبقه چهارم. اصحاب امام سجاد علیه السلام 9 نفر، 11 كتاب تصنیف كردند.

طبقه پنجم. اصحاب امام باقر علیه السلام 13 نفر، 32 كتاب تصنیف كردند.

طبقه ششم. اصحاب امام صادق علیه السلام 370 نفر، 503 كتاب تصنیف كردند.

طبقه هفتم. اصحاب امام موسی كاظم علیه السلام 42 نفر، 246 كتاب تصنیف كردند.

طبقه هشتم. اصحاب امام رضا علیه السلام 78 نفر، 207 كتاب تصنیف كردند.

طبقه نهم. اصحاب امام جواد علیه السلام 26 نفر، 78 كتاب تصنیف كردند.

طبقه دهم. اصحاب امام هادی علیه السلام 27 نفر، 429 كتاب تصنیف كردند.

طبقه یازدهم. اصحاب امام عسكری علیه السلام 16 نفر، 118 كتاب تصنیف كردند.

جمع كل 1695 كتاب است.[2].

در این دوره اولا كتبی توسط امامان (ع) تدوین شده و در درجه بعد، كتبی توسط شاگردان آنها نگارش شده است.

مروری كوتاه به زمان هر یك از امامان علیهم السلام سودمند خواهد بود.

[صفحه 62]


صفحه 61، 62.







  1. وسائل الشیعه، ج 30، ص 165.
  2. سیر حدیث در اسلام، ص 311-310.